De derde weg

Dit magazine begon niet met een magazine. Het begon met een paar vrienden die elkaar vonden in hun zorg over de lockdowns en de QR-codes. We zochten een derde weg tussen overheidsdwang en populisme. Dit was onze verklaring, die we in januari 2022 naar buiten brachten, toen we allemaal weer in lockdown zaten.

Wij voelen een groeiend ongemak bij de huidige strijd tegen corona. De (im)materiële offers die we moeten brengen zijn immens. Daarbij vinden we het riskant en onwenselijk dat we geleidelijk toekruipen naar een wereld waarin een meerderheid een minderheid mag uitsluiten met digitale toegangsbewijzen.

Bij tegengeluiden voelen we ons vaak niet thuis. Wij willen geen angst en propaganda, of die nu links is of rechts, en we willen geen zondebokken aanwijzen. We roepen daarom op tot een derde weg. Een weg die zoekt naar een manier om te leren leven met corona. Zonder angst, met respect voor controleerbare feiten, maar ook met respect voor afwijkende meningen en met een gezonde scepsis tegen grootschalige, technische ‘oplossingen’.

We denken niet dat we een virus als covid-19 kunnen beheersen met lockdowns en 2G-beleid. Sterker nog, de wens om te beheersen op een technocratische manier zorgt voor een tunnelvisie die enorme risico’s met zich meebrengt. We roepen elkaar en anderen op om kwetsbare mensen beter te beschermen, zoals uitgedrukt in de Great Barrington Declaration.

Er zijn rationale argumenten te noemen voor vaccinatie, maar tegenargumenten – zeker als het gaat om mensen onder de zestig – zijn niet zo belachelijk als wordt gepretendeerd. Tot nog toe helpen vaccins niet goed tegen de besmettelijkheid van het virus. Los daarvan is het ‘moreel verwerpelijk’ (zeggen we met de WHO) dat rijke landen boosterprikken opkopen, terwijl in arme landen ouderen zijn voor wie er geen beschikbaar is.

Toch mogen ongevaccineerden in steeds meer landen niet meer zonder QR-code naar school, zwemles, sportclub, studie of werk, en kunnen ze zware boetes en zelfs gevangenisstraf verwachten. Door deze dwang laten veel mensen met tegenzin zichzelf en hun kinderen vaccineren, een daad die ze ook nog eens regelmatig moeten gaan herhalen.

Wijzelf maken onderling verschillende keuzes over vaccinatie, maar we vinden allemaal dat de uiteindelijke afweging bij mensen zelf ligt en niet bij een staat. We hebben respect voor beide posities. Als het gaat om QR-codes, stimuleren we elkaar en anderen om hier kritisch mee om te gaan of zelfs te weigeren.

Iedere afwijkende mening wordt nu platgeslagen met angstvisioenen van volle IC’s en Italiaanse toestanden. Dit is een mogelijk scenario. We denken dat er tussenoplossingen en alternatieve afslagen mogelijk zijn. Maar we denken ook dat we ons moeten bezinnen op onze omgang met de dood. Is alles in ons leven maakbaar en beheersbaar? Laten we ons niet kapen door angst, de angst dat er met al onze kennis en techniek toch een grens zit aan hoever we de dood kunnen uitstellen?

We zijn doordrongen van het besef dat corona een risico vormt. Corona is geen spelletje. Maar als we erkennen dat corona met name een risico is voor de oudere en kwetsbare groepen, dan openen zich ineens nieuwe denkrichtingen en mogelijkheden dan wat tot nog toe is geprobeerd. Laten we voor hen zorgen, hen vaccineren, hen beschermen.

Dan kunnen we al onze krachten gaan inzetten om gevaren te bestrijden die veel groter en veel ernstiger zijn, zoals de verschillende geestelijke, ecologische en sociale crises die onze maatschappij ondermijnen.

Als we ons niet nu bezinnen op onze waarden, dan zetten we stappen richting eenmaatschappij waar controle centraal staat, waar de meerderheid mag bepalen wie er wel en niet bijhoort, met hulp van geavanceerde technologie die moeilijk bij te sturen is.

De wereld kun je niet verdelen in mensen die wel en niet een gevaar voor de gezondheid vormen. Genezen, gevaccineerd en ongevaccineerd, we verspreiden het virus allemaal in meerdere of mindere mate. Wij zien geen andere optie dan SAMEN te leven met dit virus.

Frits ter Kuile
Matthijs Langeraar
Frank Mulder
Marieke Witzier
Ronald Teune
Lennert Collée

Wat betekent dit concreet…?

Wij willen mensen oproepen om hier zelf lokaal mee aan de slag te gaan. We hebben wat suggesties:

  • Ruimte creëren voor gesprek in kerken, scholen en elders, om de polarisatie te doorbreken
  • Ons bezinnen op de vraag in hoeverre we de dood uit onze maatschappij moeten en kunnen weren
  • Ons bezinnen op onze diepste waarden en principes in de omgang met elkaar en met de overheid
  • Stoppen met vijandbeelden, of dat nu politici zijn of anti-vaxxers
  • Een open gesprek aangaan met andersdenkenden over waarden die ons drijven
  • Elkaar helpen om niet mee te werken aan 2G of andere vormen van digitale tweedeling
  • Mensen de ruimte geven om zelf te kiezen voor of tegen vaccineren of boosteren
  • Voor kwetsbare mensen zorgen
  • Grootschalige technologische ‘oplossingen’ kritisch volgen

Waarom nu deze oproep?

Deze verklaring komt uit de koker van een paar vrienden die geloven in het goede nieuws van Jezus Christus, het nieuws dat er een goede wereld gaat komen van vrede en recht. We zijn geïnspireerd door denkers zoals Jacques Ellul, die ons kritisch leren kijken naar de dominantie van techniek, geld en propaganda in onze samenleving. We volgen het coronadebat al langer kritisch, maar plannen voor 2G vinden we echt een rode lijn. We werken van harte samen met iedereen, van welke achtergrond dan ook, die van goede wil is, om bij te dragen aan een vreedzame, inclusieve samenleving.

Frank Mulder is schrijver en publiceert onder andere in weekblad De Groene Amsterdammer. Hij woont in een woongemeenschap in de Utrechtse wijk Overvecht met zijn gezin, samen met mensen uit alle hoeken en gaten van de wereld.