Als weldenkende, westerse burgers gaan we er meestal vanuit dat we zelf rationeel kunnen kiezen in welke waarden we geloven. Maar zoals Jung in de jaren dertig al zei: soms zijn er ook goden en krachten die over ons kunnen komen. Nu onze beschaving afscheid neemt van Christus en alles waarmee hij ons vulde – welke goden staan dan klaar om de nieuwe leegte te vullen?


Het is 1938, bijna een eeuw geleden, en het dorp Eibergen is in rep en roer. Evangelist Hilbrandt Boschma komt namelijk een lezing houden over Christus volgen in tijden van oorlog (had prima bij ons gepast) maar de burgemeester is bang voor staatsgevaarlijke ideeën. Boschma schrijft hem een vurige open brief. U kunt rustig gaan slapen, burgemeester.

Hoewel zijn naam maar niet te binnen wil schieten kan ik mij een Russische schrijver herinneren die zijn boek opent met de beschrijving van een eerste zonnige lentedag na een lange koude en donkere winter waarop de bloemen bloeien in het park, de vogels zingen in de bomen en kinderen eindelijk weer buiten spelen. Dit beeld wordt echter in de kiem gesmoord als de mannen in de buurt hun motormaaiers starten en op luidruchtige wijze het lentegroen kortwieken.