Winst, rente, rendement – onze hele economie draait erop, onze eigen huishoudboekjes incluis. Word wakker, zegt journalist en activist Dorothy Day. Naast oorlog is woeker hét grote probleem van onze tijd. En dus, toen ze een mooi bedrag aan rente overgemaakt kreeg, sloeg ze een heel, heel smal pad in: ze gaf alles terug.
In 1960 werd het gemeenschapshuis van de Catholic Worker in New York City onteigend door het stadsbestuur. Er moest plaats worden gemaakt voor de metro. Tweederde van de schadeloossteling werd vooruitbetaald. De definitieve afrekening liet anderhalf jaar op zich wachten. Het resterende bedrag van 68.700 dollar had de stad, verhoogd met de normale rente ter waarde van 3.579,39 overgemaakt. Dorothy Day, schreef als uitgeefster van de Catholic Worker daarop in juni 1960 een brief aan de afdeling financiën van de stad:
“Hierbij geven we de rente voor het geld terug dat we onlangs van u hebben ontvangen, omdat we niet geloven in leningen en rente. Als katholieken zijn we vertrouwd met de vroege leer van de kerk. Alle vroege concilies hebben het lenen van geld verboden en als verwerpelijk verklaard, dat door het heffen van rente op leningen geld verdient wordt. Het canonieke recht van de Middeleeuwen heeft het verboden, en het verordende met verschillende decreten dat op deze wijze verkregen winst moet worden teruggegeven. De christelijke nadruk op de plicht om goed te doen beveelt ons om te lenen om niet, royaal te geven, zelfs in het geval van onteigening, zoals in ons geval – geen verzet te bieden, maar het met een opgewekt gemoed te accepteren.
Wij geloven niet in het systeem van winst, en daarom kunnen we geen winst en geen rente voor ons geld aanvaarden. Mensen die een materialistische visie op menselijke sociale uitkeringen hebben, zijn er op uit winst te maken. Maar wij proberen onze plicht te vervullen, doordat we onze diensten verrichten zonder daarvoor van onze broeders en zusters betaling te vragen, zoals Jezus het ons in zijn evangelie heeft bevolen (Matt 25). Het verstrekken van een rentedragende lening wordt door franciscanen gezien als de wezenlijke gesel van de cultuur. De Engelse kunstenaar en schrijver Eric Gill noemt woeker en oorlog de beide grootste problemen van onze tijd.
Aangezien we ons met deze problemen in elke editie van de ‘Catholic Worker’ sedert 1933 hebben beziggehouden – de vrijheid van de mens, oorlog en vrede, de mens en de staat, de mens en zijn werk – en aangezien de Heilige Schrift leert dat de liefde voor het geld de wortel van alle kwaad is, benutten we deze gelegenheid om ons geloof in de praktijk te brengen, en plaatsen we een teken dat de overwinning op deze liefde tot het geld markeert, doordat we u de rente teruggeven.”
Tot zover Dorothy Day. En jij? Welke brede wegen zie jij in je leven? En elke smalle wegen probeer jij, zoekend en tastend, te bewandelen?
We zijn bezig om magazine #4 te maken over de uitspraak van Jezus “Zoek de smalle weg”. Daarvoor zijn we op zoek naar uit-het-leven-gegrepen verhalen van mensen zoals jij.
We dagen je uit: schrijf er eentje op en stuur het naar ons toe. Wellicht kunnen we het een plek geven in het magazine.
Dorothy Day