Als we naar de verkiezingen van deze week kijken dan kunnen we er natuurlijk niet omheen dat dit de week van de boeren is. Een mooie reden om eens te luisteren naar een wijze boer die al vele decennia zijn gedachten met de wereld deelt. Een boer die ons helpt om door de tegenstelling te breken van boeren (rechtse hobby?) en natuur (linkse hobby?). Deze boer zegt: we hebben meer natuur nodig. En ook meer boeren.
Ik heb het natuurlijk over Wendell Berry, de Amerikaanse boer / schrijver die wel wordt gezien als het ecologisch geweten van Amerika. Linkse politiek, rechtse politiek, volgens hem geloven ze allebei in een groeieconomie die roofbouw pleegt op de grond en op de mensen. De politiek bekijkt alles altijd vanuit de behoeften en verlangens van de stad, vanuit het oogpunt van winst en groei. Hij heeft daar weinig mee.
‘Mijn huis is niet afhankelijk van de regering, maar van de aarde. Hoe geavanceerd en complex en machtig onze instituties ook zijn, we blijven net zo afhankelijk van de aarde als regenwormen.’ De regering zal de laatste zijn om dat te erkennen. ‘Als je de claims van sommige politieke leiders hoort zou je denken dat we allemaal in de regering lééfden.’
‘Maar ook al ben ik me er altijd van bewust dat ik leef in mijn huishouden en in de wereld, ik wil wel verklaren dat ik me in mijn beste momenten niet bewust ben van het bestaan van de regering.’ Berry kan zich geen dag herinneren dat de gedachte aan de regering hem blij maakte. ‘En ik denk nooit aan de regering zonder de wens dat zij wijzer en waarachtiger en kleiner mag worden dan ze nu is.’
Lees hier het portret dat we vorig jaar plaatsten, waarin Berry uitlegt waarom hij voor meer natuur is. En ook voor meer boeren.
Frank Mulder is schrijver en publiceert onder andere in weekblad De Groene Amsterdammer. Hij woont in een woongemeenschap in de Utrechtse wijk Overvecht met zijn gezin, samen met mensen uit alle hoeken en gaten van de wereld.